Uncategorized
Civilyuno amalipe mamuy, deputetya ulavde vash importi e purane vrdengo
- 23/10/2018
- By Romano Avazo

Parlamentaruni Komisiya vash ekonomikuno Kosovako evolviripe, shrdipa nakle kurkoste inplementingya yaveripe ano Proyekrisi vash vrde,leipe kotor yek yaveripe koleste o vrde kola importingyona shay te ovelolen rok (afati) 15 bersha ji pe 10 bersha,ayeka sar si pe aktualuno Kris,kova khugya ano zoralipe pe yanuaro akale bersheste.
Isito yek gendo kota Kosovake deputetya,kova sasavipeya ka arakhen akava Proyek krisi vash alosaripe,kote vakerde kay sito vasno te gndingyol ano aver servisi vash te la decizia ano trin dogripya:koba akava somgodinipe shay te diklargyol ano mashkar,ano sociali e dizutnengo thay olengo siguripe.
Decizia e Parlamentaruna komisiake, vash importipe e vrdengo phikoina deputetya ano guverinipe numay civilyuno amalipe reagingya holamo, ,numay ini Ministria vash infrastruktura,reprezentya vash Kosova,sar ini mashkarthemutne reprezentya ani Kosova.
Nataliya Apostolova,sheruni ano ofisi e Evropaka Uniako ani Kosova,vakergya kay sitoy na calarni kota komisiaka decisipe vash Ekonomikuno Evolviripe feri so odova diklargyola direktipa ani bi shuzhi phud ani Kosova thay kay sitoy ano mamuipe resipa e Evropaka Unia.
“Decisipe e Komisiako isito mamuy Kris vash Garavipe e phudesko kota bishuzhipe thay ano mamuipe e Rezuluta pedero Bishuzhi Phud,inplementimo ano februaro akale bersheste,sar yek kota may uco prioriteti ano nacionaluno niveli”vakergya mashkaro aver ano reagipe Apostolova.
Germaniyako ambasadori ani Kosova,Kristian Heldt isito kethane akale krititika thay vakergya:
“Kosovo shay te ovel po shuka e moderyune vrdenca,thay angya somgodinipe vash hibrid thay elekrikune vrdyenge” .
Shefi e parlamentaruna grupako kota Demokrativuni Kosovaki Partia(PDK) Memli Krasnici frdingya akaya kritika.
Siyum na calarno kota duy rigune standardya,respektuna ambasadorko!ruyjinatumen te vakeren konkretipa kova regulipe Evropaki Unia yase deciziya achavla inporti e bershune( phure) vrdengo MIAl 10 bersha.
Yaveripe pe kolake dikhyona sasaviepya diklarna kay savore importime vrde,shay te certifingyon e standardeya”Euro 4”,kova sito pe cekat e regulipa kota EU,reagingya Krasniqi,kote ini vakergya,missal bare ofisiya kola takyona isito may rizikimo pedero amaro mashkar se kay isiton vrde,thay na si shayaripe kay savore ani Kosova te ovelolen neve vrde.
Numay,Mimoza Kusari Lila,Alternativa vash Kosova thay somjeno e Komisiaki vash evolviripe,vakergya kay inporti e vrdengo bershune (may phure)se 10 bersha anla ji pe riziko e dizunen.
“Sasavipeya ini kay deputetya kharna ano standard”EURO”amen bayara bishuzi phud thay kobaripe e purane sheyengo (otpad) yase sastren”,vakergya Kusari thay kay akava na ka diklargyol pozitivuno vash dizutnengo sastipe thay vash Kosovaki ekonomia.
“Ano thana kote ovena pe cekat vash garavipe e ambiyetesko ,sasavipeya o gendo e vrdengo tiknola.Bicikl,motorya thay aver formake prevozya isiton phikodende”,vakergya oy.
Kosovako Centro ani piri analiza vakerla kay shayutno inplementipe e Krisesko ano sombershipe ka mekel vrdengo importi e standardea “ Euro 3” kova meklola trin ver may buderi oksid azot,desh ver po buderi praho thay 30 prcentya po buderi monoksid karbonat se vrde po phure 10 bersha.
Ex shefi kota Instituti vash avancime studipya(GAP) Agron Demay pakyala te insistiringyol ano yaveripe e Krisesko pedero importi e vrdengo feri so sar yanuaresta importime isiton pedero ohto mile vrde po hari se ano yekhuno periodi nakle bersheste.
“Akava mangla te phenel kay Kompaniye vash homologacia,kola adikerna monopol,thay kola ake inja bersha isiton ano nashalipe kota yek million eurya,nashalde 40 procentya kota olengo avipe.
Pe aver rig,Komisia vash bujeti thay financie, angledo nesave dive kota buder avazya frdingya proyekt krisi vash inporti e vrdengo po phure se dersh bersha.Som jeno akala komisiako Naser Osmani, angya deciziya vash inmporti e vrdengo pedero dersh bersha anla pharipe ano drom thay logikuno kay Kosova te ovel deponiya e sastreneski na sito shuka.Somjeno e Komisiaako,Dardan Molicay,pakyala kay akaya idea na sitoy ano publikuno interesi,numay” intersi shay te ovelolen nesave ofisialune yase kota importi”. Sheruno e Komisiako vash bujeti thay financiye,Lumir Abdijiku, vakergya te sine kay e res te azhutina dizune,odoya ver shay te telara harjipya e importeske, a na te inportina purane vrde.
Numay,sar si pe deipe kota Kosovako centro vash vrde ano februaro pe akava bersh ani Kosova isiton transportime 358,855 vrde,pe kolende 80 procentya isiton vash droma.
Dikhyola kay prosekuno procenti e vrdengo isito mashkar 14thay 18 bersha.
Avazdeutno vash Kosovaki carina Adriaktik Stavileci vakergya kay pe shrd akale bershesko isito inportimo 8,479 phure thay neve vrde,kova isito po hari se naklo bersh vash 36%.
Pe akava konteksi Stavileci deklarinla kay kota carinengi taksa kedingyona 26,3 milionya evrya leipe pe dikhipe naklo bersh kana isito kedimo sa o sa 32,2 milionya eurya.
Numay,phare thay loke vrde sasavipeya importingyona kota Germaniya,70% ,palo odova Franca,Rumuniya,Yapan,Spaniya,thay aver thana.
KosovaLive – Violeta Oroshi Berishaj